1.Mətni tamamlamaq üçün hansı suala cavab tapmaq lazımdır?

Qədim yunanlar üçün xarici dildə danışanların nitqi mənasız söz yığını idi: “barbar-bar”. Ona görə də onlar əcnəbiləri
“barbaroi” adlandırırdılar. “Barbar” sözü də mənşəyini buradan götürür. İlk vaxtlar bu söz mənfi məna daşımırdı.
Sadəcə, əcnəbi, yadelli demək idi. O dövrdə yunanlar daha çox Suriya, Misir, Babildən gəlmiş əcnəbilərlə təmasda olurdular. Bu xalqlar yunanlar üçün barbarlar idilər və bu heç də həmin xalqların mənəviyyatdan uzaq olması anlamına gəlmirdi.

2.Mətn parçasının tipini müəyyənləşdirin.

Şam şəhərində xeyli qoca bir kişi vardı,
Pəri kimi, cin kimi camaatdan qaçardı.
Toxuyardı özünə yaşıl otlardan köynək,
O, ruzi qazanardı hər gün kərpic kəsərək.
                                                              ( N.Gəncəvi)

3.Verilmiş nümunədə məntiqi vurğulu cümlə üzvünü müəyyən edin.

Simfonik muğam janrı 1948-ci ildə bəstəkar Fikrət Əmirov tərəfindən yaradılmışdır.

4.Hansı cümlədə frazeoloji birləşmə yoxdur?

5.Mətni oxuyun, mövzu və əsas informasiyasını müəyyənləşdirin.

Təxminən 225 milyon il əvvəl Yer kürəsində yaranmış və 160 milyon il ərzində yaşamış dinozavrlar planetimizdə mövcud
olmuş ən böyük canlılar idi. Həmin dövrdə insanlar hələ yox idilər. O zamanlar planetimizdəki heyvanlar və bitkilər də
indikilərdən çox fərqlənirdi. Yer kürəsində sürünənlər “ağalıq” edirdi. Onların böyük hissəsini dinozavrlar təşkil edirdi. Bu
nəhəng sürünənlərin bəziləri bitkilərlə qidalanan təhlükəsiz dinozavrlar, digərləri isə qorxunc yırtıcılar idi. Dinozavrlar dövrümüzə gəlib çatmayıblar. Alimlər onların zahiri görünüşünü və ölçülərini planetin müxtəlif yerlərində tapılmış sümüklərə əsasən təyin etmişlər.

6.Verilmiş nümunədən hansı nəticəni çıxarmaq olar?

Nə üçün yaşadığını hələ bilmədiyindən
Onu bilmək sənə çətindir,
Həyatı dərk edən üçün öz həyatı, öz ömrü
Özününkü deyildir,
Həyatda qazandığın eşqim, məhəbbətimdir.
Mən də bu məhəbbətin, bu amalın quluyam.
Ölsəm onun yolunda, ululardan, uluyam.

7.Cümlələrdən biri cavab tələb etmir.

8.Hansı nümunədə uyğunluq pozulmuşdur?

9.Təmsil sözü hansı cümlədə yanlış işlənmişdir?

10.İşə gecikmək səbəbinizi izah etmək üçün hansı sənəddən istifadə etməlisiniz?

11.Nümunələrdən biri quruluşuna görə cümlənin hər iki növünə aid edilə bilər:

12.Nümunədə bağlayıcının hansı növləri işlənmişdir?

Hər ömürdə bir ulduza dönər o,
Gah şimşəktək birdən çaxıb sönər o,
Gizli gələr, fəqət aşkar dinər o,
Canda nəfəs, damarda qan məhəbbət,
Həm var olan, həm yox olan məhəbbət!

13.Şəkilçiləşmiş nitq hissəsi ilə düzəlmiş çoxaltma dərəcəsində olan sifət hansı cümlədədir?

14.Hansı cümlə —— ————- ════ sxeminə uyğundur?

15.Məntiqi ardıcıllığı tamamlayın.

Madam ki, indi ki, bir halda ki….

16.Yalnız saitlə başlanan mənsubiyyət şəkilçisi qəbul edərkən hansı sözün kökündəki ikinci sait düşür?

17.Hansı cümlədə yer zərfi təsriflənməyən feilə aiddir?

18.Nümunə əsasında ahəng qanunu ilə bağlı yanlış fikirləri müəyyən edin.

“İsmailiyyə” binasının üzərində İmam Əlinin aşağıdakı müdrik sözləri həkk edilmişdi: “İnsan əməyi ilə ucalır və arzularına yalnız zəhməti ilə çatır. İnsan doğulandan ölənə qədər öyrənməlidir. Müsəlmanlar! Sizin dövrünüz sizinlə birlikdə ölür, öz övladlarınızı yeni dövrə hazırlayın!”

19.Mətndəki hansı sözlərin sinonimi var?

Belə neysanda fəqət
Bir qaranquş görürəm.
Yağış altında onu
Qanad açmış görürəm.

20.Hansı hərf işlənmə yerinə görə müxtəlif səsləri ifadə etmişdir?

Səhərdən qalxan külək dayanmadan əsir, bağdakı ərik ağaclarının çiçəklərini yolub tökürdü.

21.Hansı cümlədə [x’] səsi var?

22.”Müəllimin qayğıkeşliyi” birləşməsindəki əsas tərəfin təhlili ilə bağlı yanlış fikirləri göstərin.

1. Sifətdən düzəlmiş isimdir.

2. III şəxsin təkinin mənsubiyyət şəkilçisini qəbul edib.

3. İsmın müəyyən təsirlik halındadır.

4. Tərkibində bir cür yazılan şəkilçi var.

5. Konkret isimdir.

23.”Təəssüfləndirirdi” sözü ilə bağlı səhvi göstərin.

24.Bağlayıcı ilə bağlanmış tabesiz mürəkkəb cümləni müəyyən edin.

25.Verilmiş cümlələrdə “yaxşı” sözü qrammatik baxımdan nədir? Ardıcıllıqla göstərin.

1. Yaxşı, hər şey sən deyən kimi olsun.

2. Sən bu gün yaxşı danışmısan.

3. Yaxşı əməl adamı hörmətli edər.

26.”Bir” sözünün say kimi işləndiyi cümləni seçin.

27.Yazılış cəhətdən məntiqi ardıcıllığı nəzərə alaraq cərgəni tamamlayın.

1. texnaloji       2. ehtiyat        3. asvalt        4. …

28.” V, – m, – v”. sxeminə uyğun gələn vasitəsiz nitqə aid cümləni müəyyən edin (Bəzi durğu işarələrindən bilərəkdən istifadə edilməyib.)

29.Baş cümləsi qeyri-müəyyən şəxsi cümlə olan və [math]\square \gets \bigcirc [/math] sxeminə uyğun gələn tabeli mürəkkəb cümləni müəyyənləşdirin.

30.Aşağıdakı sözlərdən hansılar omonimlik xüsusiyyətinə malikdir?

1. yeddi     2. ürək     3. qaz      4. yaş      5. şirin       6. səksən      7. yüz      8. at

31.Nümunədə hansı durğu işarələri buraxılmışdır?

Qəhramani
Arxayın ol xala na qədər canımız sağdır Südabəni göz üstündə saxlayarıq dedi.
                                                                                                                                  (M. İbrahimov)

32.”Yarıq, yaralı, yarğan, yarılmaq” sözləri haqqında doğru fikirləri müəyyən edin.

1. Eyniköklü sözlərdir.

2. Sözlərin kökü isimlə omonimdir.

3. Sözlərin dördü də feildən düzəlmişdir.

4. Bu sözlər yalnız kök və leksik şəkilçidən ibarətdir.

33.Hansı cümlədə məqsəd zərfliyi yönlük halda olan sözlə ifadə olunmuşdur?

34.Hansı sözdə səs və hərflərin sayı bərabərdir?

35.Şeir bəndində hansı sözlərin tələffüzü yazılışından fərqlənir? Tam variantı seçin.

Bəzən hirslənəndə, çətin anımda
Əzizləyib məni, köksünə sıxır.
Anam saçlarımı tumarlayanda
Bütün ağrılarım yadımdan çıxır.

36.”Oğlum, deməli, sən də qardaşın kimi müəllim olmaq istəyirsən” cümləsində hansı köməkçi nitq hissələrinə aid sözlər işlənmişdir?

37.Nümunələrdən birində elmi üslubun xüsusiyyəti özünü göstərir:

38.Hesabata aid olmayan xüsusiyyətləri seçin.

1.Əvvəlində onu yazan şəxsin adı, atasının adı və soyadı göstərilməli, sonunda isə imza qoyulmalıdır.
2.Rəsmi-işgüzar üslubun ən sərbəst formasıdır.
3.Yazılarkən bu sistem gözlənilməlidir: müraciət, ümumi, fərqləndirici və yekunlaşdırıcı hissələr.
4.Həm yazılı, həm də şifahi formada ola bilər.
5.Ərəb sözü olub “verilən tapşırığın yerinə yetirilməsi, görülmüş işin nəticəsi haqqında məsul şəxsə, kollektivə, təşkilata, ictimaiyyətə verilən rəsmi məlumat” mənasını bildirir.

39.Hansı cümlədə isimlərin hamısı eyni halda işlənmişdir?

40.Hansı cərgə “isə” hissəciyi ilə işlənmiş feillərdən ibarətdir?